Volwassen KOV-kinderen

Wat is een volwassen KOV-kind?

Een ouder met een verslaving (alcohol, drugs, gokken of medicatie) is vaak fysiek of emotioneel onbeschikbaar. Als kind leer je snel om jezelf aan te passen: je gaat zorgen voor je ouder, vermijden dat er conflicten ontstaan of jezelf onzichtbaar maken. Veel KOV-kinderen ontwikkelen patronen van parentificatie, pleasen, emotionele afvlakking of hyperwaakzaamheid (Sher, 1997).

Mogelijke symptomen op volwassen leeftijd:

• Angst- of paniekklachten
• Problemen met vertrouwen of hechting
• Laag zelfbeeld of schaamtegevoelens
• Slaapproblemen of onrust
• Somberheid of depressie
• Relatieproblemen of bindingsangst
• Overmatige zorg voor anderen, weinig ruimte voor jezelf
• Gevoelens van leegte of dissociatie

Deze symptomen zijn vaak een gevolg van het langdurig leven in een onvoorspelbare en emotioneel verwarrende omgeving.

Wanneer merkt je dat het een probleem vormt?

De gevolgen van opgroeien met verslaving in het gezin openbaren zich vaak pas later. Wanneer je bijvoorbeeld zelf kinderen krijgt, een relatie aangaat of tegen burn-outklachten aanloopt, kan de opgebouwde spanning naar boven komen. Veel KOV-volwassenen blijven lang in de overlevingsstand en ervaren pas laat de impact van hun jeugd.

Het vormt een probleem wanneer je merkt dat je:

• Moeite hebt om relaties op te bouwen of te onderhouden
• Snel overprikkeld, emotioneel uitgeput of oververantwoordelijk bent
• Jezelf weinig gunt of jezelf saboteert
• Steeds in contact komt met mensen die jou niet goed behandelen
• Moeite hebt met vertrouwen of grenzen stellen

Wat gebeurt er in je hersenen en lichaam?

Chronische stress in de jeugd, veroorzaakt door een onveilige thuissituatie, verandert de werking van je brein en lichaam blijvend.

Neurobiologische veranderingen:

• Verhoogde activiteit van de amygdala (dreigingsdetectie)
• Verstoorde ontwikkeling van de prefrontale cortex (zelfregulatie)
• Afname in volume van de hippocampus (stressregulatie en geheugen) (Teicher & Samson, 2016).

Autonoom zenuwstelsel:

• Je lichaam raakt gewend aan een constante staat van alertheid (hyperarousal)
• Het sympathisch zenuwstelsel blijft overactief (fight-or-flight)
• Rust, herstel en ontspanning zijn moeilijk te bereiken (Shonkoff et al., 2012)

Fysieke gevolgen kunnen zijn:

• Overmatig spierspanning, hoofdpijn en buikklachten
• Slaapproblemen of vermoeidheid
• Chronische stress-gerelateerde aandoeningen (zoals hoge bloeddruk of prikkelbare darm)

Wat kunnen de gevolgen op lange termijn zijn?

Volgens onderzoek van Kroll (2004) lopen KOV-kinderen een verhoogd risico op:

• Middelenmisbruik of verslaving in eigen leven
• Angststoornissen en depressie
• Moeilijkheden in sociaal en emotioneel functioneren
• Trauma- of hechtingsproblematiek
• Overgeneralisatie van verantwoordelijkheidsgevoel

Langdurige emotionele onderdrukking kan leiden tot burn-out, perfectionisme, relationele afhankelijkheid of het gevoel geen eigen identiteit te hebben.

Hoe kan een psycholoog, therapeut of counsellor helpen?

Bij GOB Praktijken bieden wij maatwerk. Je kunt rekenen op deskundige hulp, zonder lange wachttijden. Samen verkennen we je verleden en werken we aan herstel, vertrouwen en balans. Denk hierbij aan de volgende therapievormen:

Schematherapie: Voor het herkennen en doorbreken van schadelijke overtuigingen zoals "Ik moet alles alleen doen" of "Ik ben verantwoordelijk voor andermans geluk".

EMDR: Voor het verwerken van schokkende herinneringen uit je jeugd, zoals geweld, verlating of schaamtevolle momenten.

Innerlijk kind-werk: Je maakt contact met de gekwetste delen in jezelf en leert jezelf troosten en valideren. Zo herstel je het contact met je emotionele behoeften.

Cognitieve gedragstherapie (CGT): Voor het aanpakken van negatieve gedachten en gedragingen die je nu belemmeren, bijvoorbeeld bij angst, depressie of perfectionisme.

ACT: Je leert omgaan met moeilijke gevoelens zonder ze te vermijden. Gericht op zingeving en leven naar je waarden, ondanks je verleden.

Voice Dialogue: Om bewust te worden van innerlijke stemmen zoals de 'redder', 'controleur' of 'pleaser'. Je leert een gezonder innerlijk evenwicht vinden.

Relatietherapie: Voor KOV-volwassenen die in relaties steeds terugkerende patronen herkennen, zoals bindingsangst of afhankelijkheid.